Gambia

Mijn twee kinderen luisteren soms vol verbazing, als ik vertel over mijn jeugd in Holten. Zij kunnen zich niet voorstellen dat je een woonkamer hebt die alleen voor visite is, zonder tv. Of dat de wc op de deel is. Of dat je leert fietsen op een zandweg. Voor hen is dat een totaal andere wereld, een wereld van vroeger.

Ze hebben onlangs een kans gehad om kennis te maken met een wereld waarin heel veel dingen nog niet bestaan, die voor ons anno 2016 zo vanzelfsprekend zijn. We zijn net terug van een vakantie in Gambia. Daar hebben we genoten van het leven in een klein Afrikaans dorp, ver van de stad en nog vrijwel zonder toerisme. Prachtige natuur, mooi weer, aardige mensen en een leven dat heel ver afstaat van dat in Nederland.

De mannen werken op het land en de vrouwen zorgen voor de kippen, de moestuin, het huishouden en de kinderen. Bijna iedereen is boer en bewerkt zijn eigen land. Veel mensen hebben er een baan bij: kapper, kleermaker of meubelmaker bijvoorbeeld. De gezinnen zijn groot en de grootouders wonen bij hun kinderen. De huizen zijn eenvoudig met vaak drie slaapkamers: één voor de ouders, één voor de meisjes en één voor de jongens. In de woonkamer staan nette meubels die er niet uitzien of ze veel worden gebruikt. De mensen eten wat ze zelf verbouwen, er is weinig geld in omloop. In de oogsttijd leggen ze een voorraad eten aan voor het komend jaar. Alleen het deel van de oogst dat niet nodig is voor eigen gebruik verkopen ze aan handelaren. Achter het huis is een overdekte ruimte om te koken. Hierdoor is er geen brandgevaar in huis. Er is geen waterleiding. Kinderen halen in jerrycans water uit putten in het dorp. De wc achter het huis is een gat in de grond, afgedekt met een stuk golfplaat. In de meeste huizen is geen elektriciteit. Er zijn ook geen apparaten die stroom nodig hebben.

Mijn zus en ik herkennen veel van vroeger, ook uit de verhalen van onze ouders en grootouders. Het lijkt een beetje op het Gambia van nu. Het leven op het platteland kende vroeger ook een taakverdeling tussen mannen en vrouwen en de gezinnen waren een stuk groter. Je verbouwde je eigen eten. Huizen hadden geen badkamer, de wc was buiten of voor op de deel. Waterleiding, telefoon en riolering bestonden nog niet. Alleen de hoofdwegen waren verhard.

Gambia in 2016 is in veel opzichten maar twee generaties geleden in Nederland. Voor mijn kinderen was het een hele ervaring om het leven van toen te ervaren.