De Geschiedenis van de Marke Hasselo

In november verschijnt een herdruk van het boek ‘De Geschiedenis van de Marke Hasselo’. Burgemeester Schelberg van Hengelo schrijft in het voorwoord dat het een rijk geïllustreerd beeld geeft van de ‘Oalde Grond’.

Aan de noordkant van Hengelo, in de richting van Oldenzaal, lag vroeger de Marke Hasselo. Een soort van buurtschap. Dit gebied is in de zeventiger jaren van zijn oervorm ontdaan voor de uitbreidingsplannen van de gemeente Hengelo. Waar vroeger 25 boerderijen stonden wonen nu circa 20.000 mensen. Jochem Niks, kunstenaar in hart en ziel, beschouwde het verdwijnen van deze boerderijen met hun eeuwenoude geschiedenis als een noodzakelijk kwaad. Maar voordat de sloop begon, tekende hij alle boerderijen exact na. Topografisch tekenen wordt de stijl genoemd. Om de geschiedenis ervan te beschrijven reisde hij langs vele archieven, maar vooral het spitten in de archieven en kerkregisters in onder meer Zwolle, Oldenzaal en Weerselo leverde vele gegevens op.

Acht jaar werk
Toen Jo Niks in 1974 van de boerderij 't Lansink een tekening ter plekke maakte, vertelde boer Scholten hem, dat het jammer was dat dit ‘oude erf’ moest wijken. Dat ‘oude’ trof hem. In het boek ‘Het Schattingsregister van Twenthe van 1475’ las hij dat het erf in dat jaar schatting (belasting) moest betalen aan de bisschop van Utrecht. De Marke telde toen 25 erven. Hij begon toen de geschiedenis van zijn boerderijen op schrift te stellen. Hij heeft er circa acht jaar aan gewerkt. De resultaten van zijn onderzoek, vergezeld van de daarbij behorende tekeningen, publiceerde hij in het periodiek van het museum in Hengelo.

Ter gelegenheid van zijn 90ste verjaardag in 2006 bundelde zijn zoon Arie Niks deze publicaties tot een boekwerk van ruim honderd pagina's. Uiteraard ruim voorzien van de pentekeningen. Dit boek was binnen een half jaar uitverkocht.

Elektrakasten verfraaid
De wijkraad van dit nieuwe woongebied hield een enquête onder de bewoners met de vraag hoe hun wijk verfraaid kon worden. Daaruit kwam naar voren dat men graag de vaak vieze en grijze elektrakasten voorzien wilde hebben met de tekeningen van de boerderijen, die vroeger op die plekken stonden. Dit heeft de wijkraad opgepakt en er zijn er inmiddels diverse van een tekening voorzien. Ook is er een korte tekst uit het boek toegevoegd. Er volgen er nog meer. Dit leidde er toe dat er al een voorlopige wandelroute van 6 kilometer langs deze kasten is ontstaan. Naar aanleiding van deze actie is ook de vraag naar de herdruk van het boek ontstaan. Jochem Niks overleed in 2017 op 101-jarige leeftijd. Het boek ‘De Geschiedenis van de Marke Hasselo’ is te koop via inarie@hetnet.nl